"ඒක දැනෙන දෙයක්" - දැනෙන දේ දනවපු "දැකල පුරුදු කෙනෙක්"
---------------------------------------------------------------
වසර හතරක් හෝ ඊට වැඩි කාලයක් හෝ "ආදරය කිරීම" පමණක්ම සැබෑ ආදරය හඳුනා ගැනීමට ප්‍රමාණවත්ද? දිනිති සහ සචිත්‍ර ඉතා අහඹු ලෙස මුණගැසී වසර හතරක් ආදරය කර සෙනෙහස සොම්නස ප්‍රීතිය හා සිනාමුසු මුහුණු සදාකල් පවතීයැයි බලාපොරොත්තු සහිතව විවාපත් වූ දෙපළකි. නමුත් ඔවුන්ට ඔවුන් බලාපොරොත්තු වූ සැබෑ ආදරය හමුවීද?
භූපති නලින් සහ මලිත් හෑගොඩ එක්ව නිර්මාණය කර ඇති දැකල පුරුදු කෙනෙක් (Strange Familiar) සිනමා නිර්මාණය මධ්‍යම පාන්තික පවුල් පසුබිමක සදාකාලික් එහෙත් විවෘතව කතා කිරීමට මැලිවූ ඝට්ටනයන් පිළිබඳව වූ කතාතේමාවක් රැගත් චිත්‍රපටයකි. මනා ලෙස නිර්මාණය කල නිවසක්, කුඩා හොන්ඩා වර්ගයේ මෝටර් රථයක්, ඇදුම් පැලදුම්, ත්‍රීරෝද රථයක ගමන් බිමන් යන බිරිඳ, මෙන්ම දෙමව්පියන්ගේ හා මිතුරු මිතුරියන්ගේ චරිත ද එම මධ්‍යම පාන්තික සමාජ ලක්ෂණ මතු කිරීමෙහි ලා රුකුලක් වෙයි. දිනිතිගේ ආදර සබඳතාවයක් තුල පවුල් ජීවිතය තුල හට ගන්නා සිද්ධි සමූහයක් තුලින් සංකීර්ණ කතාවක් ගෙන හැර දැක්වීමට චිත්‍රපටය සමත් වී ඇත.
සචිත්‍ර කෙතරම් බාධක පැනවූව ද දිනිති යනු තමාට අවශ්‍යතාවක් ඇත්නම් තවකෙකු සමඟ සබධතාවක් ඇති කර ගත නොහැකි තැනැත්තියක්වත් ඒ සඳහා අවස්ථාවක් නොමැති තැනැත්තියක්වත් නොවේ. ජංගම දුරකතනය අල්මාරියේ අගුලු ලා සැඟවූවද, නිවසේ දුරකතනය ඇමතුම් ගත නොහැකි පරිදි අගුලු ලා තැබුවද ඇයට එවැන්නක් සඳහා ඕනෑ තරම් අවස්ථා ඇත. සංකීර්ණ ජීවන රටාවන් තුල එවැනි ඉඩ අහුරා දැමීමේ හැකියාවක්ද සචිත්‍රට නැතුවා විය හැක. කොටින්ම අවශ්‍යනම් එදිනෙදා ගමන් යන ත්‍රීරෝද රියදුරු චාමර සමග සබඳතාවක් ඇතිකර ගැනීම ඉතාම පහසු බවත්, එවැන්නක් චාමර ද බලාපොරොත්තු වන බවක් නිතර ප්‍රේක්ෂකයාට දැනේ. එමෙන්ම කතා විලාශයෙන් මෙන්ම ඇදුමින් ද සිත් ඇදගන්නා ඇයගේ රූපය ද තවමත් පිරිමියෙකු සිත ඇද බැඳ ගැනීමෙහිලා සමත් ය. නමුත්, දිනිති හෝ ඇය නියෝජනය කරන කාන්තාවට අවශ්‍ය වන්නේ හුදෙක් ලිංගික සබඳතාවක් නොව ඊට ඉඳුරාම වෙනස් වූ දැනෙන ආදරයක් බව පැය දෙකකට ආසන්න කාලයක් පුරා දැකල පුරුදු කෙනෙක් අපට කියා දෙයි.
ඇතුලෙ තියෙන ආදරේ එලියට එන්නෙ අපිට හරි අනෙකා හම්බුනාම යනුවෙන් මීට වසර දෙක තුනකට පෙර මලිත් හෑගොඩ ගුවන් විදුලි වැඩසටහනක පැවසුවා මතකය. ඇත්තටම දිනිති ඇතුලත ඇති ආදරය එලියට එන්න තරම් අනෙකෙක් ඇයට හමුවී ඇත. නමුත් මදක් ප්‍රමාද වීය. එම ආදරය ඇති වූ ආකාරය ගැන වරක් දිනිති තම ඥාති සොහොයුරු සංකට පවසනේ එකට වැඩ කරනකොට, දේවල් ශෙයා කරනකොට එවැන්නක් ඇති විය හැකි බවයි. නමුත්, එවැන්නක් ද අවශ්‍ය නැත. අවශ්‍ය වන්නේ මලිත්ම පැවසූ ලෙස හරි අනෙකා හමුවීම ම පමණක්ම ය. එලෙස හමුවූ එකිනෙකා තේරුම් ගැනීම පමණක්ම ප්‍රමාණවත්‍ ය. වෙන කිසිත් ශෙයා නොවෙනු ඇත. ආදරය පමණක්ම ශෙයා වෙනු ඇත.
"මං ඇත්තටම ආදරේ දැනගත්තෙ එයාගෙන්...
ඒක දැනෙන දෙයක්...මං දුක් වෙන්නෙ නෑ...
මට සේරම නැති වුනා..."
සැබෑවටම දැනෙන ආදරයක් වෙනුවෙන් ඇය සියල්ල අහිමි කරගෙන ඇත. රැකියාව, නිදහස, සමාජ සබඳතා පමණක් නොව තම පවුල් ජීවිතයේ නිස්කලංක බව පවා අහිමි වී ගොස් ඇත. කොටින්ම අපට නොපෙන්වන ආදරවන්තයාගේ ආදරය නිදහසේ විඳ ගැනීම පවා ඇයට අහිමි වී ඇත. නමුත්, ඒ ආදරයේ සිහිවටනයන් ඇය තවමත් ජීවත් කරවයි.
එකිනෙකාගේ ආදරයේ සිහිවටයන් හෝ සංකේතයන් විවිධාකාර විය හැක. එක් අයෙකුට එය මතකයක්ම පමණක් වන විටක තවෙකෙකුට ඒ ඈ හෝ ඔහු සමග එක්ව ගන්නා ලද චායාරූපයක් විය හැක. යම් විටක ඒ සංකේතය බස් ටිකට් එකක්, එක්ව නැරඹූ චිත්‍රපටයක ටිකට් එකක් හෝ ඒ මොකුත් නැතිතැනක ඔහු හෝ ඇය විසින් කිසිම අරමුණකින් තොරව ලියා දුන් වචන කීපයක් ඇඳ දුන් බලි රූපයක් සහිත කොළ කෑල්ලක් විය හැක. තම ආදරය තම අත පොවන මානයේ ඇස ගැටෙන මානයේ නොමැති යම් දිනක එම සිහිවටනයන් දිවි දෙවෙනි කොට සුරැකීමටත් ඒවාට මහත් සේ ඇළුම් කිරීමටත් ඔවුන් පෙළඹෙනු ඇත. තමාට සුරැකිව තමා ලඟ තබා ගැනීමට නොහැකි වූ ආදරය සුරකින්නාක් මෙන් එම ආදරයේ සංකේතයන් සුරකිනු ඇත. කැබිනට්ටුවක් තුළ සුරැකිව සඟවා තබා ඇති සුදු පාට කළු පාට මග් එක දිනිතිගේ ආදරයේ සංකේතයයි. දිනිතිගේ සැබෑ ආදරය දැක ගැනීමට බලා සිටින ප්‍රේක්ෂකයට සැබෑ ආදරය ලෙස දැක ගැනීමට හමුවන සංකේතයද එයම පමණකි. ඇය එයට මහත් සේ ඇළුම් කරයි. තනිව සිටින අවස්ථාවන්හි දී මහත් අසාවෙන් ආදරයෙන් එහි පහස විඳ ගනියි. සෝදා පිරිසිදු කොට පිස දමා ඉතා ප්‍රවේශමෙන් නැවත සඟවා තබයි. කොටින්ම අවසන මහ ගෙදරට යන මොහොතේ පවා ඇය සමග රැගෙන යන වටිනාම වස්තූන් දෙකෙන් එකක් වන්නෙ එම සිහිවටනයයි. අනෙක් වස්තුව තම දියණියයි!
නමුත්, සචිත්‍රගේ කතාව ඊට වෙනස් ය. ඔහු කිසිම අවස්ථාවක දිනිති නැවත පිළිගැනීමට අකමැත්තක් දක්වයි.
"දරුවෙක් ඉන්නවා.... එයාට අම්මයි තාත්තයි දෙන්නම ඕනෙ.... එච්චරයි"
දිනිති සමග එක්ව සිටීමට ඔහුට ඇති හේතුව එයයි. ගැහැණියකගේ ආදරය තේරුම් ගැනීමට අපහසුය. ආදරය කිරීමට කිසිම හේතුවක් නොමැතිව වුවද ආදරය කිරීමට ගැහැණියට හැකිය. නමුත් පිරිමියා ඊට වෙනස් ය. ආදරය කල එක් හේතුවක් නැති වූ කළ ආදරය කළ හැකි අනෙක් හේතු ද පසෙක ලා ප්‍රතික්ෂේප කිරීමට පිරිමියා පෙළඹෙයි.
"ගෑනියෙකුට පුලුවන් සමහරවිට පිරිමියෙක් කරපු දේවල් අමතක කරල මුල ඉදල පටන් ගන්න. ඒත් පිරිමියෙකුට එහෙම බෑ".
සචිත්‍රගේ යෙහෙළිය ලහාරි පවසන්නේ ද එයයි. මෙවැනි අවස්ථාවක ඉවසීමෙන් ලැබෙන දෙයක් ගැන සචිත්‍රලා නොදනී.
"ඉවසල?..... නෑ මං අහන්නෙ ඉවසල මොකද කරන්නෙ?"
ප්‍රශ්න සමඟ සියලු දේ අවිශ්වාස කිරීමට සචිත්‍රට සිදු වී ඇතිදැයි විටෙක සිතේ. ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පියෙකු වන ඔහුගේ නිවාස වල දොරවල් දෙකක් නැත. ඇත්තේ තනි දොරකි. සචිත්‍රට අනුව හොරකන් කල නොහැකි බැවින් බොරු කාරයන් තනි දොරට අකමැතිය. එක් දොරක් පමණක් ඇතිවිට යාම් ඊම් සියල්ල ඒ දොරෙන් පමණකි. නමුත්, සමාජයේ අපට හමුවන බොහොමයක් නිවෙස් වල දොර දෙකකි. තනි දොර අසාමාන්‍ය තත්ත්වයකි.
චිත්‍රපටයක් හෝ මොනයම් හෝ කලා නිර්මාණයක් හොඳ නිර්මාණයක් ලෙස නම් කිරීමටනම් එය නැරඹීමෙන් කම්පනයක් ඇති විය යුතුය. ධාවන කාලය පුරාවටම මේ පෙන්වන්නෙ අපට ඉතා හුරු පුරුදු චරිත බව ඒත්තු ගන්වන මෙම චිත්‍රපටය ජීවිතයේ නැරඹූ හොඳම චිත්‍රපටයක් ලෙස සැලකිය හැකි වන්නේ ඒ නිසාය. බිමල් ජයකොඩිගේ රඟපෑම් ගැන අමුතුවෙන් කතා කල යුතු නැත. නමුත්, අපට එතරම් හමුවී නැති සමාධි ලක්සිරි ගේ රංගනය ඉතා තාත්විකය. යහලුවන් සමඟ වන සාදය අවසානයේ චායාරූපයට පෙනී සිටින දර්ශණය ඒ බව මැනවින් පෙන්වා දෙයි. සමාධිගේ රංගනයක් මා මුළින්ම දකින්නේ රාජ්‍ය සම්මාන කිහිපයක්ම හිමිකර ගත් ජනේලෙන් පනින්නද වේදිකා නාට්‍යයෙනි. ඒ මීට වසර නමයකට දහයකට පෙර විය යුතුය. ඉන් පසුව මෑතක දී හිතක ගත්ත තීරණයක් වේදිකා නාට්‍යයේ ඇයගේ රංගනය මතක හිටින රංගනයකි. චිත්‍රපටයේ දිනිති ලෙස ඇයගේ රංගනය විශිෂ්ඨ ය. පැසසිය යුතුමය. අනෙකුත් සියලුම නළු නිළියන් චිත්‍රපටයට, කතා තේමාවට ඉහල සාධාරණය සිදු කොට ඇත. ප්‍රේක්ෂකයා කම්පනය කිරීමට දායක වී ඇත.
මෙවැනි කතා ඇසීමට නැරඹීමට අඩු වැඩි වශයෙන් අප ද ඇතුළුව සියලු දෙනා කැමැත්තක් දක්වයි. අනුන්ගේ කතා ඉස්මතු කොට තමන්ගේ කතා ඉන් වසා ගැනීමට එවිට හැකිය. ඉතින්, මෙය බැලිය යුතුම චිත්‍රපටයකි.
"පුදුම මිනිස්සු අප්පා.... අපේ ගේ දෙපැත්තෙ මිනිස්සුත් ඔය වගේම තමයි.... කිසිම වෙනසක් නෑ....."
-දිනුෂ ජයසිංහ
21.04.2019
